شناساییِ الگوهایِ استقراریِ عصر مس و سنگِ شرق مازندران

نویسندگان

مصطفی شریفی

کارشناسی ارشد باستان شناسی، اداره ی کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران روح اله شیرازی

استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان سید مهدی موسوی کوهپر

دانشیار گروه باستان شناسی دانشگاه تربیت مدرس تهران علی ماهفروزی

کارشناسی ارشد باستان شناسی، اداره ی کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران

چکیده

شرق مازندران که شامل چهار شهرستان: ساری، نکا، بهشهر و گلوگاه است؛ در جنوب و جنوب شرق دریاچه مازندران واقع گردیده که به سبب شرایط جغرافیایی و ظرفیّت های زیست محیطی مناسب و مطلوب زمینه ساز ایجاد استقرارهای انسانی در ادوار مختلف بوده است. نیک می دانیم شکل گیری نخستین استقرار های بشر در طول تاریخ تا به امروز به شدّت تحت تأثیر محیط زیست پیرامون بوده است. به نوعی، این شرایط زیست محیطی است که سبب شناسایی و گزینش منطقه مشخصی برای استقرار در میان مردمان بوده و می باشد. شرق مازندران نیز از این موضوع مستثنی نیست؛ با وجود آن که در طی چند سال اخیر مطالعات پیش از تاریخ این ناحیه پیشرفت چشم گیری داشته، امّا فقدان تحقیقات علمی و روشمند دوره مس و سنگ بسیار محسوس است. تحقیق حاضر از نخستین تلاش های جدّی باستان شناسی برای بازشناسی این موضوع به شمار می رود. 27 استقرار مس و سنگ شرق مازندران که تاریخ نسبیِ آن ها به آغاز هزاره پنجم تا پایان هزاره چهارم ق.م. بر می گردد، در این پژوهش مورد مطالعه قرار گرفته اند. در این خصوص پس از تاریخ گذاری نسبی استقرارهای مس و سنگ که به روش گونه شناختی نمونه های سفالی صورت گرفت، موقعیّت جغرافیایی قرارگیری استقرارهای مذکور وارد نرم افزار arc gis شده و با فاکتورهای مختلف جغرافیای طبیعی و انسانی تجزیّه و تحلیل شده است. نتایج نشان از آن دارد که شکل گیری استقرارهای مس و سنگ این ناحیه به شدّت تحت تأثیر شرایط محیط زیستی ناحیه بوده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

الگوهای استقراری عصر آهن دشت سنقر

با وجود بررسی های زیادی که در جای جای فلات ایران انجام شده است، عصر آهن ایران هنوز باابهامات و پرسش های زیادی مواجه است. به طور کلی مواد عصرآهن i و ii در زاگرس مرکزی از محوطه هایی چون گودین، گیان، باباجان و چندین محوطه در منطقه ی ماهیدشت و هلیلان بدست آمده است که بیشتر آثار عصر آهنi از قبور بدست آمده است. با توجه به داده های موجود نمی توان در مورد محوطه های شاخص با ساختار معماری در این منطقه سخ...

بررسی و تحلیل الگوهای استقراری دشت حسن آباد در دوره های نوسنگی و مس و سنگ

دشتها و دره های میان کوهی واقع در ارتفاعات زاگرس میانی از ادورار پیش از تاریخ همواره مورد توجه گروه های انسانی بوده و پس از دوران پارینه سنگی به تدریج محل سکونت و زیست این جوامع قرار گرفته است. دشت حسن آباد از جمله دشت های کم وسعت میان کوهی است که حلقه اتصال دشت ماهیدشت در شمال شرقی و دشت اسلام آباد در جنوب غربی محسوب میگردد. طی بررسی این منطقه14 محوطه معرف دوره های فرهنگی نوسنگی تا مس و سنگ ...

مطالعه الگوهای استقراری نوسنگی و مس و سنگ غرب چهارمحال و بختیار ی؛ شهرستان اردل

از دیدگاه باستان شناسی استان چهارمحال و بختیاری به نسبت مناطق پیرامونی، فارس و خوزستان مکان شناخته شده-ای نیست. از دوران پیش از تاریخ آن، غیر از مطالعات اندکی که در سال های گذشته در نیمه ی شرقی آن انجام گرفته و منجر به آگاهی مختصر از الگوی پراکندگی محوطه های پیش از تاریخ شده چیز دیگری نمی دانیم. نیمه ی غربی استان(شهرستان اردل) به سبب دارا بودن کوه های مرتفع، دره های عمیق و دشت های میانکوهیِ کوچک...

15 صفحه اول

گزارش مقدماتی بررسی الگوهای استقراری عصر مفرغ دشت نهاوند(سرچشمه کاماسیاب)

عصر مفرغ به دلیل همزمانی آن با تحولات آغاز شهر نشینی در مطالعات باستان شناسی جایگاه ویژه ای دارد؛نکته قابل توجه ، ان است که این تحولات درتمامی فلات ایران به رغم ظهور خط در منطقه جنوب غربی ایران به یک میزان،تاثیر گذارند به یک میزان،تاثیرگذار نیستندو ما از تاثیرات و کنش فرهنگ های محلی و یا تاثیرگذار خارجی بر این پدیده اطلاعات کافی نداریم.زاگرس مرکزی و دشت نهاوند به لحاظ موقعیت جغرافیایی و وجود من...

متن کامل

بررسی تغییرات فرهنگی دشت کنگاور از دوره مس سنگ تا پایان عصر مفرغ بر اساس مدل های استقراری

مجموعه عوامل زیست محیطی نقشی موثر در ایجاد استقرار های انسانی در هر دوره زمانی دارند. لذا در باستان شناسی علاوه بر شناخت میزان تاثیر محیط در ایجاد هر استقرار، میزان انطباق استقرار ها با شرایط محیطی حاکم را نیز ممکن می سازد. یکی از روش های بررسی انطباق در مطالعات باستان شناسی مطالعه الگوی استقرار و تحلیل استقراری است که به بررسی شکل گیری محوطه های باستانی در بسترهای محیطی می پردازد. دشت میان کوه...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهش های باستان شناسی

جلد ۶، شماره ۱۰، صفحات ۴۷-۶۶

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023